ИСХРАНАТА И ЈАВНОТО ЗДРАВЈЕ – СОСТОЈБА, ПОЛИТИКИ И ПРЕДИЗВИЦИ

Abstract

Студијата  Ð·Ð° глобалното оптоварување Ñо болеÑтите од 2013 година покажа дека факторите на ризик поврзани Ñо иÑхраната Ñе доминантни во нарушувањето на здравјето и благоÑоÑтојбата на наÑелението во Ñекоја земја-членка во ЕвропÑкиот регион на СЗО. Познато е дека ÑоÑтојбите на здравјето како  Ð¿Ð¾Ñ‚хранетоÑта, зголемената телеÑна тежина и дебелината, како  Ð¸ незаразните болеÑти (ÐЗБ) имаат здравÑтвени и економÑки импликации на Ñите нивоа во општеÑтвото. Цел- та на овој труд е да Ñе даде преглед на ÑоÑтојбата Ñо ризиците по здравјето поврзани Ñо иÑхра- ната  на глобално ниво и во Република Македонија и да Ñе даде преглед на политиките и мож- ноÑтите за Ñправување Ñо нив. Материјал и методи: Прикажана е ÑоÑтојбата Ñо ризиците по здравјето поврзани Ñо иÑхраната преку  Ð¿Ñ€ÐµÐ³Ð»ÐµÐ´ на глобални документи и иÑтражувања како  Ð¸ преку податоци добиени од иÑтражувања во РМ. Прикажани Ñе примери на политики и пракÑи за  Ñправување Ñо ризиците. Резултати: Првата Ñтудија за иÑхрана на возраÑното наÑеление во РМ покажа дека 62,7% од мажите и 48,4% од жените Ñе Ñо зголемена телеÑна тежина или дебе- ли, а 19,6% и 17,2% Ñе дебели. Според Иницијативата за Ñледење на дебелината кај децата во Ев- ропа  34% од момчињата и 27,4% од девојчињата на возраÑÑ‚ од 7 до 8 години Ñе Ñо зголемена те- леÑна тежина или дебелина, а 18,2% и 12,1% Ñе дебели. Во Македонија за прв пат Ñе донеÑени и уÑвоени определени документи и правни акти од облаÑта на иÑхраната. Заклучок: СоÑтојбата Ñо зголемената телеÑна тежина и дебелината кај наÑелението во Република Македонија не е мно- гу поразлична од онаа  во најголем број на земјите од ЕвропÑкиот регион на СЗО. ОÑобено вни- мание треба да Ñе поÑвети на раÑтечките нивоа на зголемена телеÑна тежина и дебелина кај де- цата. Треба да Ñе направи проценка на Ñпроведувањето и влијанието на уÑвоените документи и правни акти од облаÑта на иÑхраната.